Można powiedzieć, że nie doceniamy oświetlenia w naszych domach — żarówek i innych źródeł światła w ogóle. Zajmujemy się głównie ilością i rozmieszczeniem świateł, ale powinniśmy również zająć się ich składem.
Skład światła determinuje poziom naszej energii, nastrój i sposób, w jaki śpimy i żyjemy
Wyjaśnimy teraz, dlaczego dobrze jest mieć inny rodzaj oświetlenia na dzień i na noc.
Światło widzialne składa się z fal elektromagnetycznych o długości od 390 do 760 nm. Ich ilość w danej wiązce światła wpływa na widziany przez nas kolor. Światło ma w efekcie określoną barwę lub jest białe; białe może być natomiast ciepłe albo zimne. Oprócz koloru jaki widzimy, skład światła ma również pewne konsekwencje dla ludzkiego ciała. Inny skład = inny wpływ na organizm. Być słyszałeś(aś) już o szkodliwości niebieskiego światła. Jeśli tak, punkt dla Ciebie.
Światło a rytm dobowy
Każdy z nas ma w sobie zegar biologiczny, który reguluje nasze zachowania poprzez rytm dobowy. Mówi nam, kiedy spać a kiedy się budzić. Ewolucja sprawiła, że światło jest dla nas kluczowym elementem synchronizacji rytmu dobowego. Albo raczej rytm dobowy wykształcił się w wyniku naprzemienności dnia i nocy.
Za kontrolowanie naszego wewnętrznego biologicznego zegara odpowiedzialne jest właśnie głównie światło a w szczególności jego niebieskie spektrum.
Jak to się dzieje, że niebieskie światło kontroluje rytm dobowy
Wykazano, że światło (w szczególności jego niebieski składnik) wpływa na rytm dobowy. Natura ma wszystko doskonale poukładane i, mimo że nie możemy poznać tego przyczyn ze stuprocentową pewnością, istnieje ogólnie przyjęta teoria, dlaczego jest to właśnie światło koloru niebieskiego jest tu kluczowe.
Na początku istnienia życia i pojawienia się fotoreceptorów (receptorów odpowiedzialnych za wykrywanie światła), życie toczyło się głównie w oceanach. To właśnie niebieskie spektrum światła najlepiej przenika przez wodę i dociera do głębin. Stąd korzystne było powiązanie rytmu dobowego z tymi najbardziej przeniklilwymi niebieskimi falami światła. Dzięki temu nawet pierwotne proste organizmy wiedziały kiedy nastaje dzień a kiedy zapada noc.
Od tego czasu minęły miliony lat, ale mimo zmian zachodzących w procesie ewolucji niezmieniony został fakt, że jeśli do siatkówki naszego oka dociera niebieskie spektrum światła, organizm otrzymuje sygnał, że jest dzień. Przez to pobudza się, przechodzi ze snu w stan czuwania. I odwrotnie, kiedy nasze ciało nie odbiera niebieskiego światła, jest to dla niego sygnał, że nadszedł wieczór. Wtedy to sygnał, żeby iść spać.
W efekcie, jedną z najlepszych rzeczy, jaką możesz zrobić dla swojego ciała, jest zainteresować się spektrum światła swoich żarówek i stosować inne światło za dnia a inne na wieczór, żeby na przykład nie pobudzać się niepotrzebnie przed snem.
Jakie więc światło wybrać na jaką porę dnia?
W przypadku oświetlenia dziennego należy stosować światło o pełnym spektrum. Z kolei w przypadku oświetlenia wieczornego szukaj źródeł światła bez niebieskiego spektrum.
Światło dzienne pełnospektralne (5000K)
- Zastosowanie: Rano i przedpołudnie.
- Powód: Światło o wyższej temperaturze barwowej (chłodne białe światło) imituje naturalne światło dzienne i pomaga aktywować ciało i umysł, zwiększając koncentrację i produktywność.
- Wpływ: Poranne światło wspiera produkcję kortyzolu, pomagając w przebudzeniu i zwiększając energię na początku dnia.
- CRI: 97
Światło późno popołudniowe (2500K)
- Zastosowanie: Późne popołudnie.
- Powód: Cieplejsze białe światło pomaga utrzymać koncentrację i wydajność podczas późnego popołudnia, nie będąc ani zbyt stymulującym, ani wyciszającym.
- Wpływ: To spektrum pomaga utrzymać stabilny poziom energii i skupienia, idealny do pracy i innych dziennych aktywności.
Światło wieczorne (1600K)
- Zastosowanie: Wieczór i noc.
- Powód: Bardzo ciepłe białe światło (pomarańczowe jak ogień) o najniższej temperaturze barwowej całkowicie bez niebieskiego składnika jest uspokajające i wspiera produkcję melatoniny, przygotowując ciało do odpoczynku i snu.
- Wpływ: Światło wieczorne pomaga ciału naturalnie się uspokoić i przygotować do snu, co poprawia jakość snu i ogólną regenerację ciała.
Terapia światłem podczerwonym
Terapia światłem czerwonym i bliskiej podczerwieni opiera się na naukowo udowodnionych właściwościach fal o długości 660 nm (czerwień) i 850 nm (bliska podczerwień). Mają one zdolność przenikania w głąb ciała, bezpośrednio do każdej komórki. Jak opisujemy również w rozdziale poświęconym uziemianiu, każda z naszych komórek jest w rzeczywistości małą elektrownią. Kontakt naszych komórek z tym światłem sprawia, że zaczynają one produkować więcej energii.
Właśnie dlatego terapia światłem czerwonym i bliską podczerwienią przynosi potwierdzone badaniami efekty:
- Działa przeciwstarzeniowo na skórę (zwiększona produkcja kolagenu i dzięki temu większa elastyczność).
- Poprawia równowagę hormonalną
- Poprawia nastrój i pozytywnie wpływa na koncentrację
- Działa pozytywnie na stawy
- Zwiększa odporność
- Przyspiesza gojenie się ran i poprawia wygląd blizn
- Podnosi poziom testosteronu i zwiększa płodność u mężczyzn
- Poprawia jakość snu
- Podnosi poziom energii
- Zmniejsza stany zapalne w organizmie i redukuje ból
- Spowalnia wypadanie włosów i pomaga w ich odrastaniu
- Przyspiesza regenerację mięśni, zwiększa ich siłę i wytrzymałość
- Stymuluje spalanie tkanki tłuszczowej i poprawia metabolizm
SunLike – technologia LED zmierza w kierunku światła naturalnego
Powrót do światła naturalnego
Ludzie żyli w naturalnym świetle słonecznym przez dziesiątki tysięcy lat i zaczęli używać oświetlenia sztucznego w trzecim wieku p.n.e. Stosowanie białych diod LED do oświetlenia sztucznego rozpoczęło się niecałe dwadzieścia lat temu, ale szybko rozprzestrzeniło się na całym świecie ze względu na wysoką wydajność i oszczędności jakie zapewnia oświetlenie LED. Jednak niskim kosztom i wysokiej jasności nadano priorytet nad jakością światła, na skutek czego światło z konwencjonalnych diod LED ma charakterystyki odmienne od naturalnego światła słonecznego, które najlepiej pasuje do ludzkiego rytmu biologicznego.
Technologia diod LED z serii SunLike zapewnia widmo maksymalnie odpowiadające naturalnemu światłu słonecznemu jakim człowiek cieszył się od tysięcy lat. Zbliżenie widma sztucznego oświetlenia LED do światła naturalnego minimalizuje braki sztucznych źródeł światła, zapewniając oświetlenie bardziej zbliżone do słonecznego. Takie naturalne widmo światła zostało uzyskane dzięki połączeniu światowej klasy technologii chipów LED firmy Seoul Semiconductor z technologią TRI-R firmy Toshiba Materials, wiodącego światowego producenta luminoforów.
Minimalizowanie skutków światła niebieskiego
Ponieważ diody LED z serii SunLike zostały zaprojektowane tak, aby dostarczały światło, którego widmo ściśle odpowiada naturalnemu światłu słonecznemu, dlatego stanowią optymalne źródło światła do oświetlenia zgodnego z potrzebami człowieka, które maksymalizują korzyści płynące z oświetlenia naturalnego podczas gdy jednocześnie minimalizują negatywne skutki uboczne wywoływane przez źródła światła sztucznego.
Niektóre najnowsze badania wykonane na uniwersytecie Harvard [1] i innych uniwersytetach sugerują, że niebieskie chipy LED używane w większości komercyjnych diod LED do wytwarzania światła widzialnego, zapewniają pozytywną stymulację ludzkiego oka, która zwiększa czujność i poprawiają nastrój, gdy ich światło jest używane w godzinach dziennych. Jednak te niebieskie chipy LED odpowiadają za niebieskie piki w widmie światła diod LED, które mogą powodować negatywne efekty gdy jesteśmy pod ich wpływem przez dłuższy czas w godzinach nocnych, zakłócając naturalny biorytm człowieka. Technologia diod LED z serii SunLike o naturalnym widmie światła wykorzystuje fioletowe (purple) chipy LED w połączeniu luminoforem TRI-R do minimalizacji niebieskich pików w widmie, które są charakterystyczne dla typowych źródeł światła LED, dzięki czemu możliwe staje się wytwarzanie światła o widmie odpowiadającym zdrowemu naturalnemu światłu dziennemu.
SunLike – najwyższa światowa klasa oddawania barw
https://www.seoulsemicon.com/en/technology/sunlike
Zgodnie z wynikami badań opublikowanymi w czasopismach akademickich, takich jak Nature [2], ponieważ ludzie żyli pod słońcem przez tysiące lat, ludzkie organy i biorytmy rozwinęły się w sposób najbardziej odpowiadający naturalnemu światłu słonecznemu. Komórki ludzkiej siatkówki, które interpretują i reagują na światło barwne składają się z czopków reagujących na światło czerwone, niebieskie i zielone, a odsetek receptorów niebieskich wynosi zaledwie 5,7 %.
DayTorch to przejaw zdrowego oświetlenia w postaci energooszczędnych żarówek LED na standardowy, duży gwint E27, które nie zawierają w sobie światła niebieskiego i efektu migotania. Dzięki temu jest znacznie zdrowszą alternatywą bo nie męczy naszego mózgu oraz nie przestawia rytmu dobowego.
DayTorch emituje ciepłe, przyjemne pomarańczowe światło i można je używać praktycznie wszędzie będąc w domu czy w pracy. Zmiana klasycznego oświetlenia na DayTorch wyciszy nasz organizm obniżając poziom hormonu stresu kortyzolu.
Co to jest RA i co to znaczy CRI?
Wskaźnik oddawania barw lampy jest reprezentowany przez jej wartość w skali Ra (CRI). Na przykład żarówka ma CRI 100, co oznacza, że ma najwyższy współczynnik CRI, podczas gdy CRI 0 oznacza, że ma najniższy współczynnik CRI. Wskaźnik oddawania barw, który jest mierzony w skali od 1 do 100, opisuje zdolność źródła światła do rozpoznawania kolorów. W tej skali 1 reprezentuje światło monochromatyczne, a 100 reprezentuje naturalne słońce, dlatego można myśleć o skali jako mierze jakości światła źródła.
Wskaźnik oddawania barw (CRI) wskazuje, jak dobrze kolor jest odwzorowany, podczas gdy temperatura barwowa oznacza kolor emitowanego światła. Rozważ różnicę w oświetleniu między ciepłą kawiarnią o niskiej temperaturze barwowej a gabinetem dentystycznym, w którym dla jasności wymagane są jasne białe lampy o wysokiej temperaturze barwowej. Oba wpływają na to, jak postrzegamy kolor i często są błędnie interpretowane. Oznacza to również, że jeśli chcesz prawidłowo ocenić CRI dwóch żarówek, powinny one mieć tę samą temperaturę barw. Wskaźnik oddawania barw jest tylko jedną z licznych cech, które wchodzą w specyfikację lampy.
Jakie jest znaczenie współczynnika CRI (Ra)?
Czy współczynnik CRI (Ra) ma znaczenie dla ludzkiego zdrowia i samopoczucia? Będziemy mieli zły nastrój, a nasze oczy będą szybciej męczyć się w pomieszczeniach z oświetleniem o wskaźniku oddawania barw niższym niż 80 CRI, ponieważ kolory nie będą naturalne. Wszystko będzie wydawało się ciemniejsze. A takie postrzeganie świata ma negatywny wpływ na psychikę.
Dla większości ludzi optymalnymi warunkami odpoczynku są wysoki wskaźnik oddawania barw w połączeniu z przyjemną temperaturą barwową światła. Naturalne i najwyższe kolory Ra są najczęściej stosowane w miejscu pracy. Czujemy się lepiej, a nasze oczy są mniej zmęczone, gdy mamy dobry odcień światła i wysoką reprodukcję kolorów. Obiekty oświetlone lampami o słabym oddawaniu barw mogą wyglądać gorzej niż te oświetlone przez źródło o tym samym strumieniu, ale wyższym Ra.
Wskaźnik oddawania barw, podobnie jak kolor światła, ma wpływ na nasz nastrój i samopoczucie.
Jeśli więc chcemy uzyskać przyzwoity efekt, powinniśmy unikać zakupu źródła światła o niskim CRI. Pomimo odpowiednio dopasowanej temperatury barwowej, nie uzyskamy pożądanego efektu, a kolory obiektów, które chcemy oświetlić, pozostaną blade i mdłe. Poczujemy się lepiej w pewnym środowisku, jeśli współczynnik będzie wyższy. Niewątpliwie będziemy mniej wyczerpani, co ułatwi nam wykonywanie powierzonych nam obowiązków. Takie oświetlenie powinno być stosowane w miejscach, w których musimy być dokładniejsi i uważni, a także w miejscach, w których chcemy uczynić przedmioty bardziej atrakcyjnymi
Barwa światła wyrażana jest w Kelwinach
Czym niższa liczba Kelwinów tym światło będzie cieplejsze i bardziej żółte. Barwa ciepła to przedziale około 2700-3200K, żarówka tradycyjna ma 2800K. Barwa neutralna to przedziale około 4000-5000K. Niektórzy używają zamienie określenia barwa biała.
